Gõ Mõ Cầm Canh Ở Cổ Đại

Cố Xuân Lai nhướn mắt nhìn bà cụ Đỗ. Do thường xuyên thức đêm nên mắt ông khô đục, lúc này không biết là căm hận hay giận dữ, chỉ thấy những tia máu đỏ lằn lên, trông khá đáng sợ.

“Nếu bà đi trước tôi thì còn may. Chứ nếu tôi đi trước, e rằng bà già bà cũng phải chịu khổ sở.”

Ông cau chặt mày, vẻ mặt u sầu.

Khi Cố Chiêu chào đời, cha con bé bệnh nặng. Bà cụ tất bật chăm sóc người bệnh, còn ông phải đi tuần gõ mõ cầm canh. Ngay cả lúc Cố Chiêu ra đời cũng phải nhờ nhà mẹ đẻ của Trương thị.

Sau khi đứa bé sinh ra, vì cha Cố Chiêu ho suốt ngày đêm, ông và bà cụ Đỗ sợ trẻ nhỏ yếu ớt sẽ bị lây bệnh ho.

Năm đó, Cố Chiêu và Trương thị phần lớn sống ở nhà ngoại, nhờ bà thông gia chăm sóc.

Vì vậy, ông và bà cụ Đỗ mới bị Trương thị lừa dối.

Đột nhiên, Cố Xuân Lai dường như nhớ ra điều gì đó, vội ngồi thẳng người.

“Bà nó này!”

Bà cụ giật mình vì lời nói của Cố Xuân Lai. Dù trời lạnh như vậy mà lưng bà vẫn toát mồ hôi, thấm ướt cả áo lót trong.

Nghe Cố Xuân Lai gọi, bà mới hoàn hồn: “Sao thế?”

Cố Xuân Lai nắm tay bà, ánh mắt lóe lên, nói như bắn liên thanh:

“Ta nhớ ra, khi Bé Chiêu vừa mới sinh, có lần bà rảnh rỗi đến nhà họ Trương, thăm con bé. Khi về mặt mày hớn hở, còn bảo ta rằng, còn bảo ta là chim sẻ nhà cháu trai nhà mình khá lắm cơ mà.”

Ông siết chặt tay bà, mở miệng đầy hy vọng: “Thế thì...”

Cố Xuân Lai chưa nói hết câu đã bị bà cụ Đỗ cắt ngang: “Đó là do Trương thị lừa ta đấy.”

Bà cụ Đỗ mặt đầy căm phẫn: “Ông tưởng chỉ có mình ông nghĩ ra chuyện này à? Ta đã nhớ ra từ mấy hôm trước rồi.”

“Mấy ngày trước ta còn lặn lội tìm đến tận nhà chồng mới của Trương thị để hỏi chuyện này. Ông biết con mụ ranh ma thế nào không? Nó lợi dụng việc trẻ con mới sinh vài tháng đầu thay đổi nhiều để đánh lừa tôi!”

Bà cụ Đỗ thở hổn hển một hồi rồi tiếp:

“Lần đó ta thấy không phải là Bé Chiêu nhà ta, mà là thằng bé nhà Bùi tú tài ở bên cạnh nhà Trương thị.”

“Nó sinh sau Bé Chiêu nhà ta có hai ngày, mẹ nó không có sữa, còn Trương thị thì sữa dồi dào. Mẹ thằng bé xách một con gà mái già, bế con sang nhà Trương thị để bú nhờ.”

Đúng hôm đó thì bà đến Trương gia, trẻ con còn đỏ hỏn, quấn trong tã, thì nhìn ra được gì. Thế là Trương thị nhanh trí, bế con trai nhà Bùi tú tài làm Cố Chiêu, cố ý cho bà xem “chim sẻ” của nó.

“Chim sẻ” thằng bé kia trông khá tốt, bà cụ Đỗ không biết sự thật nên mừng rỡ khôn xiết. Về nhà, bà còn khoe khoang với hàng xóm láng giềng mấy phen.

Vì thế mà cả phố Trường Ninh ai ai cũng biết cháu trai Cố gia có “chim sẻ” tốt, chẳng ai nghi ngờ Cố Chiêu không phải là con trai.

Nhớ lại vẻ ngớ ngẩn của mình lúc đó, bà cụ Đỗ tức muốn ói máu.

Cố Xuân Lai ngồi phịch xuống: “Thôi, ta hiểu rồi.”

Trương thị làm vậy, trách ai được? Ngoài việc trách cái xã hội ăn thịt người này ra, thì chỉ còn có thể trách mình ít con cháu mà thôi.

Lúc đó cha Bé Chiêu bệnh nặng, còn ông thì cũng chỉ là một lão già một chân đã xuống mồ, ầy...

...

Đồ chua kẹp bánh mì có phần khó nuốt, Cố Xuân Lai bưng bát canh, húp một ngụm canh trứng hành. Bên cạnh, bà cụ Đỗ không biết nghĩ gì mà sắc mặt cứ thay đổi liên tục.

Một lúc sau, bà đập mạnh xuống bàn: “Không được, không thể để họ đối xử với Bé Chiêu như vậy.”

Bà cụ Đỗ nhìn sang Cố Xuân Lai, nói một cách dứt khoát:

“Lão già, chúng ta phải tranh thủ trước khi ông xuống lỗ, lo cho Bé Chiêu một nhà chồng tử tế. Gả đi rồi, có nhà chồng làm chỗ dựa, ta xem còn ai dám ức hiếp con bé nữa.”

Cố Xuân Lai giật mình vì cú đập bàn bất ngờ của bà cụ Đỗ, sặc một ngụm canh vào mũi.

“Nói thì cứ nói, bà đập bàn làm gì, ồn ào quá.” Ông chộp lấy khăn bên cạnh, lau qua loa mũi miệng, cau có nhưng bất lực nói tiếp:

“Nhà tử tế ư? Bà tưởng giống như ra chợ mua mớ rau mớ hành vậy ấy, muốn là có ngay được ư?”

“Tục ngữ có câu, biết người biết mặt nhưng khó biết lòng. Làm sao bà biết được bề ngoài tử tế, bên trong cũng vậy?”

“Đừng để lúc người ngoài chưa kịp bắt nạt, thì nhà chồng đã ức hiếp trước.”

Cái thời buổi này, ngay cả những người phụ nữ có nhà mẹ đẻ chống lưng, gặp phải chồng tồi cũng phải chịu đựng, huống chi là những người không còn nhà ngoại.

Bà cụ Đỗ ngồi xuống lại: “Vậy ông bảo phải làm sao?”

Cố Xuân Lai im lặng.

Bà già này tuy hơi lỗ mãng, nhưng có một điểm nói rất đúng.

Cố Xuân Lai cúi xuống nhìn tay mình, da khô nhăn nheo, chi chít đốm nâu, đúng là bàn tay của người già.

Ông già này phải sống, sống được ngày nào là có thể bảo vệ Cố Chiêu, bảo vệ Cố gia ngày đó.

Cố Xuân Lai ngẩng đầu, đối diện với ánh mắt tha thiết của bà cụ Đỗ, nói khẽ:

“Bà âm thầm tìm hiểu xem, nếu không được, chúng ta sẽ kén rể, nuôi con rể từ bé cho Bé Chiêu.”

Ông dừng lại, rồi nói tiếp: “Còn nữa, Bé Chiêu còn phải mấy năm nữa mới lớn, mà chúng ta thì đã già cả rồi, chuyện sống chết khó nói trước được. Biết đâu đêm nay ngủ một giấc, sáng mai không mở mắt ra được nữa...”

“Chuyện nó là con gái, tạm thời... tạm thời cứ giữ kín đã, cứ thế đi.”

Bà cụ Đỗ ngập ngừng: “Làm vậy được không?”

Cố Xuân Lai gật đầu: “Tuy ta chỉ là một lão già gõ mõ cầm canh, nhưng bổng lộc này là của công, nên xét cho cùng, ta cũng coi như người làm việc cho quan phủ.”

“Những kiến thức cao siêu thì lão già này không có, nhưng kinh nghiệm sống thì cũng được đôi chút. Các vị đại nhân trong phủ nha không phải vẫn thường nói 'gặp việc khó, thì tốt nhất là không làm gì còn hơn chạy lung tung' hay sao?”

“Chuyện của Bé Chiêu cũng vậy thôi.”

Nhắc đến các vị đại nhân trong phủ nha, chẳng hiểu sao lòng bà cụ Đỗ lại thấy yên tâm phần nào.

“Ừ! Nghe theo ông vậy.”