Ruộng bỏ hoang đã lâu cỏ dại mọc um tùm, sau khi Lý Khôi và Điền Điển dẫn mấy nhà khác đi nơi khác, Mị dắt theo hai đứa con một mực lẽo đẽo theo sau, đi dọc bờ ruộng xem xét qua loa mười mẫu đất nhà mình.
Nàng xuất thân nông gia, cũng học được vài phần mẹo trồng trọt từ cha chồng, biết rằng nhiều loại cây không thể trồng liên canh nhiều năm, sẽ giảm năng suất, dễ sinh sâu bệnh. Mấy thửa ruộng này đã bỏ hoang vài năm, nhưng nhìn cỏ cây mọc trên đó bây giờ cũng có thể đoán sơ qua trước đây đã trồng gì.
Ví như cây gai, vốn là cây trồng lâu năm, dù không ai chăm sóc, nhưng nhờ có nắng mưa, khí trời, địa khí nuôi dưỡng, nó vẫn có thể tự mọc lại năm này qua năm khác; còn đất từng trồng kê, tắc, đậu, lúa mì bị cỏ dại xâm chiếm, thì có thể dựa vào những cây trồng mọc lác đác giữa đám cỏ dại để phân biệt, trong đó mọc nhiều và tốt nhất là cỏ đuôi chó và cỏ tranh.
May mà tháng năm việc nông bận rộn, dân trong làng lại ít, việc nhà mình còn lo chưa xong, nên đám cây gai mọc hoang trong mấy thửa ruộng bỏ hoang này vừa đúng lúc thu hoạch mà vẫn chưa ai rảnh tay đụng đến. Giờ đất đã về tay, chúng cũng danh chính ngôn thuận thuộc về nàng.
Loại gai mọc hoang liên tục thế này dù không phải vật liệu tốt để may quần áo, nhưng bện dây thừng hay dệt bao tải thì không thành vấn đề, dù là vào mùa đông dùng để nhồi áo kép hoặc chăn vải giữ ấm cũng là thứ cực tốt, sao lại chê bai được chứ.
Mị cũng không trì hoãn, về nhà nhanh chóng lấy khúc gỗ tròn làm dở đêm qua gọt thành cán gỗ vừa với lưỡi liềm rồi lắp vào, lại tìm đến nhà hàng xóm gần đó đã từng mượn liềm trước đây để mượn lại một cái nữa cho Nô Nô mang theo.
Ba mẹ con cứ thế gánh một đôi sọt, xách một cái giỏ tre, mang theo cái hũ sành nhỏ vỡ do Nô Nô và Hoan Nhi không biết nhặt được ở đâu, cùng nhau đi ra ruộng nhà mình.
Việc cắt gai là phần của Mị, còn Nô Nô cầm chiếc liềm nhỏ là để cắt cỏ đuôi chó, mục tiêu là những bông hạt cỏ lông xù như đuôi chó kia.
Đây là việc Nô Nô trước đây cũng thường làm ngoài đồng ở trang viên, bởi vì chỉ cần hái những bông cỏ đuôi chó đã kết hạt này về, phơi nắng hai ba hôm, sau đó đập lấy hạt, dùng sàng sàng bỏ bớt hạt lép, phần còn lại chính là hạt cỏ đuôi chó.
Đối với Nô Nô mà nói, trong ký ức phần lớn thời gian chỉ có đậu, lúa mì, rau dại các loại để lấp đầy bụng, thì hạt cỏ đuôi chó sau khi giã bỏ vỏ chính là lương thực hảo hạng, ngâm qua một đêm, nấu kỹ thành một bát cháo ngon, ngoại trừ có mùi cỏ non, về vị cảm cũng không kém cháo kê là bao.
Việc thu hái và xay giã vỏ đều vô cùng tốn công, sản lượng thu được cũng thấp hơn lương thực bình thường quá nhiều, nhưng chỉ cần chưa đến mức đói lả không còn sức lực, ai lại ngại tốn công để có thêm lương thực chứ? Thứ này thậm chí không cần các nàng trồng, lại còn tiện thể trừ cỏ cho ruộng. Ngoài bông hạt ra, lá cỏ cũng là thứ tốt, lấy thân và lá non ngâm bỏ vị đắng có thể làm rau dại, cũng là thức ăn xanh tốt cho lợn, bò, dê. Đáng tiếc, nhà các nàng hiện giờ không nuôi những con vật này, nhưng cắt về phơi khô, cất đi hoặc dùng làm củi đun cũng tốt. Đợi nàng cắt xong, a mẫu chỉ cần dùng cuốc cuốc bỏ gốc cỏ là được.
Còn Hoan Nhi, quả thực còn quá nhỏ, chỉ cần không chạy quá xa tầm mắt người lớn, cứ ngồi xổm giữa đám cỏ bắt mấy con sâu xanh bỏ vào cái hũ sành nhỏ vỡ của nó mang về cho gà ăn là được rồi.
Đứa trẻ ba tuổi theo ra đồng, chuyện này vào thời buổi đó cũng không có gì lạ, nam nhân hoặc đã ra chiến trường hoặc đã chết cả, người già phụ nhân đều phải ra đồng làm việc, trẻ con ở nhà nếu không ai trông nom, cũng là lớn lên lăn lộn ngoài ruộng đồng.
Bề ngoài là dọn dẹp đất hoang, nhưng đối với hai mẹ con Mị và Nô Nô mà nói thì chẳng khác nào một vụ thu hoạch nhỏ, vì thế ai nấy đều làm việc hết sức mình.
